Döllenme Nedir, Nasıl Oluşur?
Döllenme; diş hücre olan yumurta ile, erkek hücresi olan spermle üreme amacı ile bir araya gelmesidir. Dişi hücresi olan yumurta, erkekten üretilen spermleri kendine çekmek için bazı özel kimyasallar salgılar. Yumurtanın dış kısmında bulunan bu kimyasala ‘’fertilizin’’ denir. Döllenme gerçekleşmesi için, yumurtlamadan sonraki 36 saat içinde kadın ve erkek arasında korunma olmadan cinsel birleşme olması gerekir. Korunma olmadan yaşanan cinsel ilişki sonucu vajina yolu ile spermler kadın üreme alanına aktarılır.
Döllenme, cinsel birleşmeden yaklaşık bir saat sonra fallop tüplerinin üst bölümünde meydana gelir. Döllenmeyi takiben meydana gelen hücre her 12 – 15 saatte bir bölünerek fallop tüplerinden geçerek, döl yatağına doğru ilerler. Bu yolla rahme ulaşır ve rahim duvarının embriyo tutunması için hazırlanmaya başlayan duvarına yapışır. İşte bu anda hamilelik gerçekleşmiş demektir.
Kadının adet döngüsüne göre, 25-32 günde bir olacak şekilde her ay yumurtalıklardan bir tanesinden (bir ay sağ yumurtalık-bir ay sol yumurtalık) bir adet sağlıklı yumurta hücresi bırakılır. Bu yumurta hücresi bırakıldıktan sonra olgunlaşır ve fallop tüplerin içerisine yerleşir. O ay içinde olgunlaşan bu yumurta hücresi, ilişki sonunda sperm ile bir araya gelip birleşmezse adet kanaması ile tamamen vücut dışına atılır. Eğer cinsel ilişki yaşanırsa da yumurta hücresi ve sperm hücresi döllenerek rahim yatağına doğru ilerleme yolculuğu başlar. Yani gebelik yolculuğu başlar.
Döllenme aşamaları nelerdir?
Döllenme
Kadından yumurta hücresi ve erkekten sperm hücresi bir araya gelir ve 23 adeti spermden, 23 adedi de yumurtadan gelen 46 adet kromozom taşıyan yeni bir hücre meydana gelir.
Hücre bölünmesi
Döllenme sonucu oluşan yeni hücre önce ikiye bölünür ve fallop tüpünün içinde ilerlemeye başlar. Blastomer adı verilen bu hücreler, her bir bölünmede daha da küçülerek bu işlevi yaşamaya devam eder.
Rahme ulaşma
Döllenme gerçekleştikten 60 saat sonra, hücre topluluğu 8 – 16 blastomer içerir ve artık rahme ulaşır. Zor aşama bundan sonra başlar.
Rahme tutunma
Blastosist adı verilen döllenmiş yumurtadan çıkan embriyo, rahim duvarında yerleşme işlevine başlar. Rahim duvarı da bu işlem için önceden hazırlanmaya başlamıştır.
Hamileliğin oluşması
Rahim duvarında embriyonun tutunduğu yerde hücrelerin dış yüzeyi anne adayının kan dolaşımından besin almaya başlar.
Bu aşamada bebekler cinsiyetini babadan gelen kromozomlardan alırken, mitokondriler de anneden gelir. Ancak bunun tespit edilmesi için gebeliğin en az 12 haftalık olması gerekir.
İlginizi Çekebilir: Sperm Donasyonu Nedir, Neden Yapılır?
Döllenme kaç günde meydana gelir?
Vajinadan anne adayının tüplerine ulaşan sperm hücreleri cinsel ilişkiden yaklaşık 1 – 2 saat sonrasında yumurta hücresini döllemeye başlar. Yumurtadan 23 tane, spermden 23 tane kromozom ile toplamda 46 kromozomlu yeni bir hücre ortaya çıkar. Bu yeni hücre bölünerek hemen fallop tüplerine doğru ilerlemeye başlar. Blastomer adı verilen bu bölünmüş hücreler, her bölündüklerinde daha da küçülürler. Bu şekilde hücrenin rahim içine kadar ulaşması yaklaşık olarak 5 ila 7 gün aasında sürer. Blastosist adı verilen bu hücreler, rahim duvarında kendine bir yer seçer ve tutunmaya hazırlanır. Embriyonun rahme tutunup gebeliğin gerçekleşme süreci kadının beklenen adet kanamasından yaklaşık 5 gün önce tamamlanmış olur.
Döllenmenin gerçekleştiği nasıl anlaşılır?
Döllenmenin gerçekleştiği kadının kendi bedeninde yaşadığı bazı belirtiler ve değişimler ile anlaşılabilir. Gebeliğin ilk 4 haftası içinde anne adayının kanında henüz HCG değeri yükselmez ve bu nedenle de kanda gebelik testi ile sonuç alınması zordur. Ayrıca henüz gebeliğin bu erken dönemlerinde herhangi bir açık belirti de olmaz. Ancak hamilelik oluştuktan sonra yaşanması muhtemel ilk belirtiler, kanda HCG değerlerinin yükselmeye başladığı 3. ve 4. haftadan itibaren başlar. Gebelikte 4. haftada artık östrojen ve progesteron hormonları artmaya başlar ve buna bağlı olarak kadın pek çok farklı durumdan ve belirtiden yakınmaya başlar. Gebeliğin ilk dönemlerinde genellikle şu tip belirtiler yaşanır:
Vücut ısısında yükselme
Döllenen yumurtanın artık ilerleyerek rahme yerleşmesi için vücudun iç ısısının yükselmesi gerekir ve bundan dolayı da anne adayının vücudunda ısı her geçen gün artar.
Alt batında ağrı
Kadınların çoğunda, yumurtlamanın gerçekleştiği süreçte alt batında ağrı ve kramplar olabilir. Döllenen yumurta rahime doğru yol alırken çok hissedebilen kadınlarda kramplar yaşanmasına neden olabilir. Her kadında hissedilir diyemeyiz ama ağrı eşiği düşük kadınlarda his daha fazla olabilir.
Bulantı, halsizlik ve yorgunluk
Anne adaylarının hamileliğin ilk günlerinde en sık yaşadığı sorunlar; mide bulantısı, uyku hali, yorgunluk gibi şikayetler olur. Çünkü döllenen yumurtanın tutunması aşamasında vücut embriyoyu tehdit olarak algılayıp, bu belirtileri yaşatabilir.
İlginizi çekebilir: Hamilelikte Bulantı Ne Zaman Başlar?
Vajinal akıntı
Anne adayının vücudunda gebelik hormonlarının artışı, rahim ağzı sıvısında da artışa ve dokusunda değişikliğe neden olur. Özellikle döllenme ve rahme tutunma dönemlerinde servikal akıntı, normalden daha koyu ve beyaz renkte olabilir.
Döllenme cinsel ilişkiden kaç gün sonra netleşebilir?
Cinsel ilişki ardından yaklaşık 36 saat sonra döllenme olur. Eğer gebelik isteniyorsa, döllenmeye uygun yumurtlama dönemi takip edilerek, cinsel ilişki yaşanmalıdır. Zira kadının yumurtlama dönemi dışında kalan sürede gebe kalma olasılığı çok düşüktür. Eğer kadının yumurtalama döneminde cinsel ilişki olursa, kadının yumurta kalitesinde ve erkeğin de sperm hücrelerinde herhangi bir sorun yoksa, ortalama 1 buçuk gün sonra döllenme süreci başlar. Döllenmenin gerçekleşmiş olması da kadının beklenen adet kanamasının gecikmesine neden olur.
Döllenmenin gerçekleşip gerçekleşmediği net olarak kanda yapılan gebelik testi tespit eder. Adet kanaması 10 gün kadar gecikirse de idrarda yapılan gebelik testi ile gebelik tespiti yapılabilir.
Yorumlar