Donör Nedir, Kimler Donör Olabilir?
Tıp biliminde verici anlamına gelen donör, sağlığın birçok alanında kullanılan bir terimdir. Organ, kan, kök hücre gibi alanlarda donör gerebilir. Jinekolojik alanda ise sperm, yumurta ve embriyo donörleri kullanılarak; başka yöntemlerle ebeveyn olma şansı bulunmayan kişilere umut sağlanmaktadır.
Doğurganlığın sağlanması için üreme hücrelerini bağış yapan kişiye donör, bunların aktarıldığı kişiye ise alıcı denilmektedir.
İçindekiler
Neden bir donöre ihtiyaç duyulur?
Bazı bireylerin ciddi kısırlık problemleri vardır ve kendi üreme sistemleriyle bir bebek sahibi olmaları ne yazık ki olanaksızdır. Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları, yumurta ve sperm hücrelerinin işlevsiz olması gibi sebeplerden dolayı donör yöntemine sıkça başvurulmaktadır. Ayrıca eşcinsel çiftler veya bekar olmasına rağmen bebek sahibi olmak isteyen kadınlar için de alternatif bir yöntemdir.
Kimler donör olabilir?
Donör olabilmek için yalnızca sağlıklı olmak veya doğurganlık oranının yüksek olması gibi etkenler yeterli olmayacaktır. Yumurta, sperm ve embriyo bağışı alan ve bunları ihtiyacı olan kişilere aktaran sağlıklı merkezleri; donör olacak kişileri birçok testten geçirmektedir.
Alıcı birey ile donörün benzer kriterlere sahip olması, gebeliğin sağlıklı bir şekilde oluşabilmesi ve sürdürülebilmesi açısından önemlidir. Bu nedenle donör seçimi uzun incelemeler sonucunda gerçekleşir.
Genel anlamda aranan özelliklerinin birçoğu ortak olsa da, işlemin türüne ve sağlık merkezinin prensiplerine göre donör olmak için gerekli şartlarda değişiklikler olabilmektedir.
Yumurta donörü nasıl olunur?
Yumurta donasyonu işlemi, hiç yumurta hücresi olmayan veya yumurta hücreleri üremek için yeterli işleve sahip olmayan kadınlar için önemli bir yöntemdir. Yumurta donöründen alınan yumurtalar ve kadının eşinden alınan spermlerin döllenmesi, embriyo oluşturulması ve alıcının rahmine yerleştirilmesini içermektedir.
Detaylarıyla anlattık: Yumurta Donasyonu Nedir, Kimler İçin Uygundur?
Yumurta donörü olmak isteyen kadınların;
- 21 ve 30 yaşları arasında,
- Fiziksel olarak sağlıklı,
- Vücut kitle indeksi normal sınırlarda,
- Zeka bakımından sağlıklı,
- Sigara içmeyen,
- Düzenli, aylık adet dönemleri olan,
- Her iki yumurtalığı da var olan,
- Psikolojik açıdan sağlıklı,
- Güncel ilaç kullanımı olmayan,
- Uyuşturucu veya alkol bağımlığı öyküsü bulunmayan,
- Ailesinde kalıtımsal genetik bozuklukları olmayan,
- Yumurtalarının gelişimi için enjeksiyonları almaya istekli,
- Doktor kontrollerini aksatmayacak niteliklere sahip olması gereklidir.
Yumurta donörü olmak isteyen kadınların, öncelikle bu sürecin işleyişine dair bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Yumurtaların alınmasından bir süre kaliteli ve nitelikli yumurta hücrelerine sahip olmak için ilaç kullanımı aşaması vardır. Daha sonra cerrahi bir prosedür kullanılarak yumurtalar toplanır.
Sperm donörü nasıl olunur?
Sperm hücreleri hiç olmayan veya yeterli sayıda bulunmayan erkeklerin, ebeveyn olabilmeleri sperm donasyonu ile mümkün kılınabilir. Bir donörden alınan spermle, kadının yumurta hücreleri döllendirilir ve gebelik oluşması beklenir. Bu yöntem, bekar kadınlar tarafından da tercih edilmektedir. Sperm donörü olmak, yumurta donörü olmaktan daha kolaydır. Erkekten, mastürbasyon yoluyla spermlerin alınması yeterli olacaktır.
Sperm donörlerinin sahip olması gereken birtakım özellikler mevcuttur:
- 18 ile 35 yaşları arasında,
- Ailesinde veya kendisinde hiçbir genetik kusur bulunmayan,
- Bulaşıcı hastalık taşımayan,
- Alkol, sigara veya uyuşturucu madde bağımlılığı olmayan,
- Psikolojik sağlığı yerinde,
- Zeka bakımından sağlıklı,
- Tüm fiziksel ve biyolojik testlerden başarıyla geçmiş erkekler donör olabilmektedir.
Spermler, gerekli taramaların yapılabilmesi için 3 ile 6 ay arasında karantina altına alındıktan sonra kullanılabilmektedir.
Embriyo donörü nasıl olunur?
Tüp bebek yöntemi uygulanan çiftlerin, birden fazla sağlıklı embriyoya sahip olması durumunda, bu embriyoların saklanmasını ve daha sonra kullanılmasını talep edebilmektedir. Dondurulan embriyoların kullanılmayacağına karar verdiklerinde ise bu embriyoları, bebek sahibi olamayan çiftlere bağışlayabilmektedirler.
Embriyonun alınabilmesi için kullanılabilir durumda olması, sağlıklı olması ve hiçbir genetik kusura sahip olmaması gibi kriterler önemlidir. Donör çift ile alıcı kişinin arasında özel şartlar barındıran bir sözleşme yapıldıktan sonra işlemlere başlanılabilir.
Yorumlar