Progesteron Hormonu Nedir?
Progesteron hormonu, kadınları gebelik dönemi için hazırlama görevi olan hormondur. Bu hormon üreme çağı içinde bulunan tüm kadınlarda her ay döngü şeklinde yumurtalıklardan salgılanmaktadır. Bu hormon adet döngüsünün ortasında gerçekleşen yumurta üretimi sırasında vücutta salgılanmaktadır.
Progesteron hormonunun temel işlevi döllenen bir yumurtanın embriyo haline gelmesinden sonra rahim duvarına yapışması veya tutunmasını sağlayabilmek adına rahim duvarını kalınlaştırmadır. Bu hormon kadında rahim duvarını embriyo gelişimi için hazır hale getirir. Kadında yumurta döllenme süreci olması gereken sürede olmazsa progesteron miktarı azalır. Sonrasında rahim duvarı vücut tarafından parçalanarak dışarı atılır. Bu durum adet kanamasını ortaya çıkarır.
Döllenme sonrasında oluşan embriyo rahim duvarına başarılı şekilde tutunursa yumurtalıklar 8 hafta boyunca progesteron hormonu üretir. Daha sonra anne adaylarında doğum gerçekleşene kadar progesteron hormonu plasenta tarafından üretilmektedir.
Yapılan araştırmalar progesteron hormonunun yumurtalık ve plasenta dışında merkezi sinir sistemi ile böbrek üstü bezlerinde de üretildiğini ortaya koymaktadır. Kadınlarda gebeliğin sağlıklı ve sorunsuz gerçekleşmesi için progesteron hormonu belirli bir seviyede olmalıdır.
İçindekiler
Progesteron yüksekliği nasıl anlaşılır?
Progesteron hormonu gebeliğin ilk üç ayı içinde çok hızlı bir şekilde yükselir. Anne adayının bu değişikliklere uyum sağlaması sürecinde bazı şikayetleri olabilir. Gebelik dışında çeşitli sebeplerle progesteron seviyesi yükselebilir.
Progesteron hormonu seviyesi takviye sebebiyle yükseldiyse bir süre sonra düşmeye başlayacaktır.
Progesteron yüksekliği belirtileri şöyledir;
- Beklenmeyen uyuşukluk hissi
- Uykudan halsiz bir şekilde uyanma
- Göğüs bölgesinde hassasiyet
- Mide bulantısı, hafif baş dönmesi ve şişkinlik
- Kilo alımında 3-5 kiloluk dalgalanma
- Vücutta su tutma başlangıcı
- Bacaklarda ağrı ve rahatsızlık şikayetleri
- Kaygılı ve gergin bir ruh haline bürünme
- Cinsel dürtüde azalma gibi durumlar protesteron yüksekliği belirtileridir.
Pregesteron hormonu düşüklüğü neden olur?
Progesteron hormonu düşüklüğü olması durumunda genellikle gebelik oluşmaz. Anne adayında döllenme başarılı olsa da rahim duvarı yeterli kalınlıkta değilse gebelik olmayabilir. Progesteron seviyesi düşükse rahim duvarı yeterli şekilde kalınlaşmaz. Döllenen embriyo rahim duvarına tutunamadığı için gebelik oluşmaz.
Progesteron hormonu düşüklüğü belirtileri şu şekildedir;
- Adet döngüsünde düzensizlikler yaşanması
- Baş ağrısı ve migren şikayetleri
- Anksiyete ve depresyon bozukluğu gibi psikolojik durumlar
- Düzensiz adet kanamaları
- Beklenmeyen kilo alımları
- Fibrokistik memeler ile göğüslerde başlayan hassasiyet
- Miyom oluşumu
- Safra kesesi problemleri progesteron seviyesinin düşük olmasına yol açabilir.
Progesteron hormonu düşüklüğü gebeliğin oluşumunda çok önemli bir engel olduğu için anne adayında özellikle tüp bebek tedavisinde progesteron takviyeleri uygulanabilir.
Progesteron seviyesi kaç olmalı?
Kadınlarda progesteron hormonu kandaki seviyesi adet döngüsünün ilk ile ikinci bölümünde farklı değerlerdedir. Bu hormon kadınlar için çok önemli rollere sahiptir. Erkek vücudunda da belirli bir oranda üretilse de bir etkinliği yoktur. Erkeklerde progesteron seviyesi 1 ng/mL seviyesinden daha düşüktür.
Kadınlarda progesteron seviyesi yumurtlama dönemi öncesinde 1 ng/mL seviyesinden daha düşüktür. Adet döngüsünün tam ortası olan 14-16 günleri arasında 5-20 ng/mL seviyelerine gelmektedir. Anne adaylarında hamilelik ilk zamanlarda progesteron hormonu seviyesi 11-90 ng/mL seviyesinde seyreder.
Hamilelikte progesteron seviyesi son dönemlerde 50-300 ng/mL arasında olmalıdır. Özellikle gebelik döneminde ya da gebelik denemelerinde progesteron seviyesi düşüklüğü varsa takviyeler uygulanabilir. Bu hormonun seviyesi ortalama değerleri verilse de kişiye göre değişiklik gösterebilir. Özellikle hamilelikte ve tüp bebek denemelerinde bu hormonun seviyesi doktorlar tarafından düzenli olarak takip edilir.
Progesteron hormonu yan etkileri nelerdir?
Progesteron hormonu yüksekliği ya da düşüklüğü hastalarda bazı yan etkilere yol açabilir. Progesteron hormonu yan etkileri hafif ve geçici düzeyde şu şekildedir;
- Göğüslerde ağrı ve hassasiyet
- Mide ağrısı, kusma, ishal, kabızlık
- Sürekli yorgunluk hissi
- Kaslarda, eklemlerde ve kemiklerde ağrı
- Aşırı sinirli ve endişe hali gibi ruh hali değişimleri
- Burunda akıntı, hapşırma ve öksürük şikayetleri
- Vajinal akıntılar
- İdrar yapmada sorunlar görülebilir. Bu belirtiler kısa süre içinde geçecektir. Geçmemesi durumunda mutlaka bir uzmana görünmek gerekir.
Progesteron hormonu ciddi yan etkileri de bulunur. Bu yan etkiler çok nadir olarak ortaya çıkar. Ancak görüldüğünde mutlaka bir uzmana görünmek gerekir. Bu etkiler şöyledir;
- Konuşmada yavaşlama ve zorlanma
- Kol ve bacaklarda uyuşma ve zayıflık hissi
- Açıklanamayan koordinasyon ve denge kayıpları
- Memelerde yumru oluşumu
- Migren, baş ağrısı ve baş dönmesinin çok şiddetli olması
- Bacaklarda, gözlerde şişme ve ağrı
- Nabzın hızlı atması
- Görme kayıpları ve bulanık görme şikayetleri
- Beklenmeyen vajinal kanamalar
- Ellerde kontrol edilemeyen titremeler
- Depresyon hali
- Kurdeşen, deride döküntü ve kaşıntı şikayetleri
- Nefes almada ve yutmada zorlanma
- Gözlerde, yüzde, dudaklarda, dilde, ellerde, ayaklarda, ayak bileklerinde ve alt bacaklarda şişlik durumunda hemen bir doktora görünmek gerekir.
Progesteron seviyesi nasıl yükselir?
Kadınlarda düşük progesterona bağlı semptomlar yoksa tedavi ihtiyacı bulunmaz. Ancak doğum yapmak isteyen anne adayları için hormon tedavisi yapılmalıdır. Hormon tedavisi planlanarak progesteron seviyesi arttırılır ve rahim içinin daha kalın hale gelmesi sağlanır. Bu tedavi anne adaylarında hamilelik şansının artmasına yardımcı olur.
Düşük progesterona bağlı adet düzensizliği ve beklenmeyen rahim kanamaları hormon tedavisi ile ortadan kaldırılabilir. Ayrıca menopoz dönemindeki kadınlar için şiddetli semptomlar östrojen ve progesteron tedavileri ile azaltılabilir. Topikal ve vajinal kremler de progesteron tedavilerinde kullanılabilecek yöntemler arasındadır.
Yorumlar