Naboth Kisti (Rahim Ağzı Kisti) Nedir?

Kistler, ciltte veya vücut içerisinde gelişen farklı boyutlardaki oluşumlardır. Sıvı veya yarı katı materyal içerebilirler. Kistler, vücudun herhangi bir yerinde oluşabilir. Cilt, yumurtalık ve göğüsler kistlerin en yaygın görüldüğü yerlerdir.

Rahim ağzı (serviks) bezlerin salgıladığı mukus ile dolu olan ve rahim ağzında büyüyen kist türü, naboth kisti olarak adlandırılır. Doğurganlık dönemindeki kadınlarda sıkça görülebilen bu kist türü çoğunlukla iyi huylu veya kanserli olmayan büyümelerdir. Bununla birlikte, bazı durumlarda rahim ağzı kanserinin varlığını gösterebilirler.

Naboth kisti nedir?

Naboth kisti, rahim ağzı yüzeyindeki mukus dolu kistlere verilen addır. Genellikle 2 milimetre ila 10 milimetre çapındadırlar ve soluk sarıdan kahverengiye kadar değişken renkte mukus içermektedirler. Çoğu durumda, naboth kisti yeni dokunun doğum sonrası tekrar rahim ağzına girmesiyle ortaya çıkar. Bu yeni doku, rahim ağzındaki nabothian bezlerinin açıklıklarını tıkayarak mukoza salgısını cildin altındaki küçük ceplerde tutar. Naboth kisti, çocuğu olan kadınlarda görülen normal bir bulgudur. Ayrıca, rahim ağzı yüzeyi ilerleyen yaş nedeniyle incelmiş menopoz dönemindeki kadınlarda da görülür. Bu kistler, rahim ağzında uzun süreli bir enfeksiyonu olan kronik servisit ile ilişkilidir.

Naboth kistleri; nabothian folikülleri veya epitelyal kistleri olarak da adlandırılır.

Naboth kisti neden oluşur?

Rahim ağzında mukus üreten bezler, hücreler ve cilt tabakası ile kaplıdır. Ekstra hücrelerinin mukoza bezinde büyümesine ve mukusun birikmesine neden olan etkenler şöyledir:

• Enfeksiyon:

Servikal bezler, bölgeyi her türlü enfeksiyon ve iltihaptan korumak için büyük miktarlarda mukus üretir. Enfeksiyon nedeniyle mukus üretim seviyesi arttığında, tıkanma ve kist oluşma riskinde de artış olacaktır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar nedeniyle de serviks yüzeyinde kist gelişebilir.

• Hormonal değişiklikler:

Hormonal değişiklikler bu tür kistlerin oluşumunda doğrudan rol oynamaktadır. Kistler genellikle hormon düzeylerinde büyük değişimlerin mevcut olduğu hamilelik, doğum veya menopoz sırasında gelişmektedir.

• Travma:

Rahim ağzını kaplayan dokuların yaralanması, naboth kistlerinin oluşumuna neden olabilir. Vücut, yaralı bölgeyi iyileştirmek için yeni dokular geliştirmeye çalışır. Ancak bazen dokuların çoğalması kistlere yol açabilir.

• Gebelik:

Normal şartlarda rahim ağzı, spermin vajinadan rahime ve menstrüel sıvının rahimden vajinaya akışını sağlamak için açık durumdadır. Bununla birlikte, hamilelik sırasında rahim içindeki fetüsün gelişmesini sağlamak için vücut mekanizması rahim ağzını kapatır. Yeni dokular, metaplazi sürecinde doğum sonrasında mukoza üzerinde büyür. Bu dokuların aşırı büyümesi sonucunda bezler tıkanabilir ve mukusun akması önlenerek kistler oluşur.

Naboth kistinin belirtileri nelerdir?

Bu tip kistler, dış servikal duvarda oluşmaktadır. Genellikle sağlık durumunu etkilemediği için herhangi bir belirti görülmemektedir. Ancak, kistlerin boyutu önemli bir etkendir. Küçük kistler ise herhangi bir ağrıya veya rahatsızlığa neden olmayacaktır. Çapı 8 cm'den büyük olan kistler rahim tümörü, rahim ağzı kanseri belirtisi olabilir. Büyük kistler, rektal bölgenin sıkışması nedeniyle oluşan rektal veya anal semptomlara da yol açabilir.

Büyük kistler nedeniyle görülen belirtiler şöyledir:

• Periyotlar arasında lekelenme veya kanama,
• Kötü kokulu vajinal akıntı,
• Alt karın bölgesinde basınç veya şişlik,
• Sık idrara çıkma,
• Cinsel ilişki sonrası kanama.

Naboth kisti ağrı yapar mı?

Büyük boyutlu kistler şiddetli ve ağrılı adet dönemleri ile ilişkidir. Ayrıca; bel, pelvis, bacaklarda ve cinsel ilişki sonrasında ağrılar oluşabilir. Kistlerin bu tür rahatsızlıklara yol açması durumunda tedavi gerektirir.

Naboth kisti hamileliğe engel mi?

Rahim ağzı oluşumlarının hamileliğe engel olabilme ihtimali vardır. Rahim ağzında büyüyen kistler rahim ağzının açılmasını engelleyebilir ve döllenmenin gerçekleşmesini imkansız hale getirebilir. Ayrıca, yumurtlama sırasında spermin yumurtaya ulaşabilmesi için servikal mukus ince kıvamlı ve kaygan olmalıdır. Mukus tabakası kalın ve yapışkan ise, bu etken de döllenmeyi olumsuz yönde etkileyecektir.

Rahim ağzı kisti tehlikeli mi?

Naboth kistleri genellikle tehlikeli bir durum oluşturmadığından tedavi gerektirmeyecektir. Tüm risk faktörlerini ortadan kaldırmak ve oluşması muhtemel zararlı etkenleri önlemek için öncelikle kist incelenmeli ve boyutu ölçümlenmelidir.

Naboth kistlerinin teşhisinde kullanılan yöntemler nelerdir?

• Pelvik veya servikal ultrason:

Kistin endoservikal kanala yakınlığını ve bu bölgenin genişleme durumunu gösterir. Kist iyi huylu ise, renk akışı sağlamayan renkli doppler incelemesi ile tanımlanır.

• Pelvik manyetik rezonans görüntüsü:

Kistte doku yırtılması olup olmadığını veya servikal travma nedeniyle ortaya çıkma ihtimalini tespit eder.

• Bilgisayarlı tomografi:

Kistin küçük olması halinde servikal bölgede görülebilme imkanı sağlanır.

• Kolposkopi:

Servikal ve vajinal duvarların pelvik vajinal ultrason yoluyla incelenebildiği kolposkopi ile doğru tanı konulabilir.

• Biyopsi:

Nadir durumlarda yapılır, cinsel yolla bulaşan hastalıkları tespit etmek ve kistlerin kanserli olup olmadığını doğrulamak üzere kontrol edilir.

Rahim ağzı kisti nasıl alınır?

Naboth kisti birkaç farklı yöntem ile alınabilir. Hangi yöntemin uygulanması gerektiği, yapılan tetkikler sonucunda belirlenmelidir.

• Cerrahi operasyon:

Kist büyük boyutlarda ise kist ve çevresindeki dokular bir endoskopla çıkarılabilir.

• Elektrokoter:

Elektrokoter ablasyonu, yüksek frekanslı elektrik akımlarının kullanılmasını içerir. Elektrik akımı, servikal bölgenin anormal kütlesini ortadan kaldırmak için bazı durumlarda sıvıyı tahliye edebilir. Bu işlem sırasında kan kaybı riski minimum seviyededir.

• Kriyoterapi:

Bu prosedür oldukça kolay uygulanabilmektedir. Kisti dondurmak ve yok etmek için sıvı azot kullanılır.

• Lazer tedavisi:

Kanama veya enfeksiyon komplikasyonlarını azaltmak için lazer kullanılır. Bu yöntem, kisti hızlı ve güvenli bir şekilde ortadan kaldırır.