Sperm Dondurma Nedir, Nasıl Yapılır?
Sperm dondurma, çeşitli sebeplerle çocuk sahibi olma planlarını ilerleyen tarihlere alan erkekler için uygulanan bir işlemdir. Erkekten alınan sağlıklı sperm hücreleri dondurulur ve ilerleyen dönemde istenildiği zaman çözülerek tüp bebek tedavisinde kullanılabilir. Genellikle kanser tedavisine yönelik kemoterapi ve radyoterapi görecek olan erkeklerde ilerleyen dönemde çocuk sahibi olmayı sağlamada tercih edilir.
Kemoterapi tedavisi sırasında kullanılan ilaçlar erkeklerde sperm üretimini sekteye uğratabilir. Bu yüzden erken yaşta kanser tanısı olan ve tedavi görecek olan kişilerde ilerleyen dönemlerde çocuk sahibi olmayı sağlamak adına tedavi öncesinde testislerden alınan spermler dondurulur. Sperm kanallarından alınan sağlıklı sperm hücreleri özel laboratuvar ortamında dondurulmaktadır.
Doğurganlığına engel olacak bir durum bulunan erkekler için bu yöntem çok ideal bir seçenektir. İlerleyen dönemde çocuk sahibi olma konusunda fikir değişikliği olursa dondurulan spermlerinizi kullanabilirsiniz. Erkeklerde doğurganlık ilerleyen yaşlarda zayıflamaktadır. Baba adayları biyolojik devamlılığını güvenceye almak ve ilerleyen dönemlerde sperm üretimi yeteneğinin sorun görmesi durumunda çocuk sahibi olabilmek için sperm dondurma işlemine başvurmaktadır.
Sperm dondurma nasıl yapılır?
Sperm dondurma işlemi için öncelikle aday erkekten sperm örneği alınır. Erkekler sperm örneğini mastürbasyon yöntemiyle verebilir. Bazı durumlarda erkekte sperm oranı az olabilir ya da hasta mastürbasyon yöntemiyle sperm vermeyi kabul etmeyebilir. Bu durumda MESE, TESA gibi işlemlerle erkekte testislerden sperm toplanabilir. Sperm toplama anestezi altında yapılmaktadır.
Sperm dondurma öncesi erkeğin vücudundan sperm çıkmasına yol açacak tüm etkinlikler yasaklanmaktadır. Sperm sayısını ve kalitesinin artması adına işlem öncesi doktorun tavsiyelerine uyulması önemlidir. Ancak bu süre çok uzarsa sperm hareketliliği azalarak kalitesi de düşebilir.
Erkekten alınan sperm örnekleri laboratuvarda analiz edilmektedir. Semen analizi adı verilen bu işlemde sperm sayısına, spermlerin hareketliliğine ve spermin şekline bakılır. Çocuk sahibi olma olasılığını arttırmak adına en sağlıklı spermler seçilmektedir. Sperm seçimi sonrası dondurma işlemi yapılır.
Erkekten alınan spermler bazı durumlarda istenen kalitede olmayabilir. Bu durumda sperm kalitesini arttıracak bir tedavi uygulandıktan sonra tekrar sperm alınabilir. Analizler sonrasında sperm kalitesi yeterli görüldüğünde sperm dondurma işlemi yapılmaktadır.
İlginizi çekebilir: Erkekte Sperm Sayısı Kaç Olmalı?
Sperm dondurmada hangi testler yapılır?
Sperm dondurma işleminde erkekten alınan spermlere öncelikle semen analizi yapılır. Semen testinte spermin kalitesiyle birlikte spermin sayısına, spermlerin hareketlilik yüzdesine, spermlerin hareket durumuna, normal görünümdeki sperm yüzdesine bakılabilir.
Semen analizi yanında sperm dondurma öncesinde HIV, Hepatit B, Hepatit C gibi çeşitli hastalıklara yönelik inceleme yapılabilmesi adına kan testleri de istenebilir. Yapılan tüm test ve incelemeler sonucunda uygunluk durumu varsa sperm numunesi istenir.
Sperm dondurma öncesinde doktorunuz bir süre cinsel perhiz uygulamanızı isteyecektir. Çünkü işlemden önce doğal yollarla vücuttan sperm çıkarsa alınan örnekteki sperm sayısı düşük çıkabilir. Sperm numunesi için bir defada 40-600 milyon arasında sperm alınabilir. Sperm numunesinin analizleri steril bir laboratuvar kabı içinde yapılır. Sperm dondurma işlemi ardından hasar olmaması için numune içine kriyoprotektan eklemesi de yapılmaktadır.
Sperm dondurma yöntemleri nelerdir?
Sperm dondurma işlemlerinde iki farklı seçenek vardır. Sperm numunesi alınarak semen analizi ve testler yapıldıktan sonra iki yöntemden biri seçilerek sperm dondurma işlemi yapılır.
- Yavaş sperm dondurma:
Bu işlemde erkekten alınan spermler öncelikle 4-5 saat gibi bir sürede laboratuvar ortamında soğutulmaktadır. İstenen soğukluğa getirilen sperm numunesi daha sonra saklanmak üzere -196 derecede bulunan sıvı azot tankına sevk edilir.
- Hızlı sperm dondurma:
Bu işlem vitrifikasyon adıyla bilinmektedir. Erkekten alınan sperm numuneleri hızlı sperm dondurma işlemlerinde steril çubuk ve azot buharı ile 10-15 dakika kadar temasa maruz bırakılır. Bu işlem sonrasında numune -196 derecede bulunan sıvı azot tankına sevk edilir. Sperm sıcaklığı 37 dereceden bir anda -196 dereceye indiği için spermin hayatta kalma şansı yüksek olmaktadır.
Hastanın talebi ve sağlık durumuna göre iki yöntemden biri seçilerek uygulanabilir.
Dondurulmuş spermler nasıl çözülür?
Sperm dondurma işlemi çok profesyonel yapılması gereken bir prosedürdür. Spermler başarılı bir şekilde dondurulduktan sonra istenen zamanda tekrar çözülerek kullanılabilir. Sperm dondurma işlemi sonrası spermlerin çözülmesi de en az dondurma işlemi kadar profesyonel yürütülmelidir. Çözülme işlemi doğru yapılmadığında spermler ölebilir.
Sperm çözme işleminde ani sıcaklık değişimi olmaması önemlidir. Yavaş çözdürme işlemi gerçekleştirilerek spermin daha önceki biyolojik canlılığa gelmesi sağlanır. Çözülen spermler tüp bebek ve aşılama tedavisinde kullanılabilir. Diğer yöntemlerde kullanılması mümkün olmaz.
Dondurulmuş spermler çözüldükten sonra öncelikle yıkanır. Daha sonra spermler özel solüsyonlarda geçirilir. Daha sonra elde edilen spermler planlanan şekilde kullanılır.
Sperm dondurma başarı oranı nedir?
Sperm dondurma işlemi ilerleyen dönemde çocuk sahibi olmak isteyen erkeklere umut olmaktadır. Sperm dondurma başarı oranı yüksektir. Numunede bulunan spermlerin sayısı, dölleme yapılacak anne adayının doğurganlık durumu, spermlerin çözdürme sonrası kalitesi, spermlerin hareketlilik durumu başarı üzerinde etkilidir. Günümüzde sperm dondurma sonrası uzun yıllar boyunca spermler canlı kalabilmektedir.
Sperm çözdürme sürecinde 37 derece çözülme sıcaklığı uygulanır. Daha yüksek sıcaklıklarda hücre hasarları olabilir. Sperm dondurma prosedüründe çocuk sahibi olma olasılığı spermin canlı olması durumuyla aynıdır. Yani çocuk sahibi olmak istiyorsanız sperm dondurma yöntemi de spermi elde ettiğiniz andaki gebelik oluşma olasılığı arasında fark olmayacaktır.
Sperm dondurma fiyatları nedir?
Sperm dondurma işlemi, belirli bir maliyet gerektirecektir. Aynı zamanda şartlara bağlı olarak saklanan süre boyunca yıllık ücret de talep edilmektedir. Sperm saklama yetkisi bulunan tüm kliniklerin ücretlendirme sistemleri birbirinden farklı olabilir. Bu nedenle yapılan özel görümeler sonucunda fiyat bilgisine ulaşmak daha doğru bir tercih olacaktır.
