Rosi Tekniği Nedir? Kimlere Yapılır?
Rosi Tekniği Nedir?
ROSI, yani “Round Spermatid Injection”, olgunlaşmamış sperm hücresi olan yuvarlak spermatidlerin (round spermatid) mikroenjeksiyon yöntemiyle yumurtaya enjekte edilmesini ifade eder. Bu teknik, klasik tüp bebek veya ICSI yöntemleri için uygun sperm hücresi bulunamayan, ancak testislerde spermatogenezin belli bir aşamasına kadar ilerlediği erkeklerde uygulanır. ROSI, henüz kuyruk oluşturup hareket kabiliyetine ulaşmamış, ama genetik materyal taşıyan hücrelerin kullanıldığı özel bir döllenme yöntemidir.
Bu yöntem, laboratuvar ortamında ileri mikroskobik tekniklerle gerçekleştirilir ve oldukça hassas bir süreçtir. Çünkü bu hücrelerin döllenme yeteneği daha sınırlı olduğu için uzmanlık ve yüksek teknolojili ekipman gerektirir.
Rosi Tekniği Kimlere Yapılır?
ROSI tekniği, özellikle non-obstrüktif azoospermi hastaları için bir seçenektir. Yani meni örneğinde hiç sperm hücresi bulunmayan, ancak bu durum tıkanıklık kaynaklı değil, testislerde sperm üretiminde sorun olan erkekler hedeflenir. Testis biyopsisinde olgun sperm hücresi bulunamayan ama round spermatid tespit edilen hastalar ROSI adayı olabilir.
Bu yöntem, klasik tüp bebek tedavilerinde defalarca başarısız olmuş çiftler için de değerlendirilebilir. Ancak her azoospermi vakasına uygun değildir; spermatogenezin yuvarlak spermatid aşamasında takılı kalması gerekir. Kısacası ROSI, sperm üretimi tamamen durmuş değil, gelişimi yarım kalmış hastalara umut olur.
Rosi İşlemi Nasıl Yapılır?
ROSI işlemi birkaç aşamada gerçekleştirilir:
Testis Biyopsisi (TESE veya Micro-TESE): Erkekten lokal anestezi ile testis dokusu alınır. Amaç round spermatid hücrelerini elde etmektir.
Laboratuvar Ayıklama: Alınan doku, özel boyama ve mikroskobik tekniklerle incelenir. Round spermatidler tek tek ayıklanır.
Yumurtaya Enjeksiyon: Elde edilen spermatidler, olgunlaştırılmış yumurtalara mikropipet yardımıyla enjekte edilir.
Embriyo Takibi: Döllenme gerçekleşirse embriyolar birkaç gün izlenir ve gelişme gösterenler transfer için hazırlanır.
Embriyo Transferi: Uygun kalitede embriyo, rahme transfer edilir ve gebelik şansı değerlendirilir.
ROSI’nin başarı oranı, klasik ICSI’ye kıyasla daha düşüktür çünkü kullanılan hücreler olgun değildir. Ancak uygun hasta grubunda, başka şansı kalmamış çiftler için denenmeye değer bir alternatiftir.
ROSI Tekniğinde Başarı Şansı Nedir?
ROSI tekniğinde başarı oranı, klasik tüp bebek yöntemlerine göre daha düşük olsa da, belirli hasta grubunda anlamlı sonuçlar elde edilebiliyor. Burada en kritik faktör, testisten elde edilen yuvarlak spermatid hücrelerinin kalitesi ve embriyonun gelişim potansiyelidir.
Bugüne kadar ROSI ile doğan bebek sayısı sınırlı olsa da, bu yöntemle başarılı gebelikler ve sağlıklı doğumlar rapor edilmiştir. Başarıyı etkileyen temel unsurlar şunlardır:
Round spermatid hücrelerinin doğru tanımlanması
Kadının yaşı ve yumurta rezervi
Embriyo kalitesi
Deneyimli bir laboratuvar ve uzman ekip
Araştırmalar, ROSI ile döllenme oranlarının %3 ila %20 arasında değişebildiğini gösteriyor. Bu düşük gibi görünse de, daha önce hiçbir yöntemle gebelik elde edememiş çiftler için değerli bir umut kaynağıdır.
ROSI Tekniği ile Gebelik Mümkün mü?
Evet, ROSI ile gebelik mümkündür. Ancak bu yöntemin birincil amacı, klasik yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlere alternatif bir çözüm sunmaktır. Başarı oranı düşük olduğu için ilk tercih değil, son çare olarak değerlendirilir.
ROSI ile doğan sağlıklı bebek vakaları dünya genelinde mevcuttur. Ancak uzun vadeli veriler hâlâ sınırlıdır ve bu alandaki bilimsel araştırmalar devam etmektedir. Uygulama öncesi çiftin kapsamlı olarak bilgilendirilmesi, risklerin ve beklentilerin net bir şekilde anlaşılması önemlidir.
ROSI Tekniği ile ELSI Tekniği Arasındaki Fark Nedir?
ROSI ve ELSI teknikleri, her ikisi de sperm üretimi olmayan ya da çok kısıtlı olan erkeklerde döllenme şansı yaratmak amacıyla geliştirilmiş yöntemlerdir. Ancak aralarında önemli yapısal ve biyolojik farklar bulunur.
1. Kullanılan Hücre Tipi:
ROSI tekniğinde, olgunlaşmamış sperm hücresi olan round spermatid (yuvarlak spermatid) kullanılır. Bu hücre, henüz kuyruk oluşturmamış ve hareket yeteneği kazanmamıştır.
ELSI (Elongated Spermatid Injection) ise, spermatid gelişiminin bir sonraki aşaması olan elongated spermatid yani uzamış spermatidleri kullanır. Bu hücreler, sperm kuyruğu oluşturmaya başlamış, daha ileri bir olgunluk seviyesindedir.
2. Hücre Olgunluğu:
ELSI’de kullanılan hücreler, ROSI’ye göre daha olgundur ve döllenme yetenekleri daha yüksektir.
Bu nedenle, teorik olarak ELSI tekniği ROSI’ye kıyasla daha başarılı sonuçlar verebilir. Ancak ELSI için gerekli hücreler her hastada bulunamayabilir.
3. Teknik Zorluk ve Erişilebilirlik:
ROSI, mikroskobik olarak round spermatidlerin ayıklanmasını ve tanımlanmasını gerektirdiği için oldukça zorlu bir işlemdir. Hücreler küçük ve belirgin olmayan yapıda olduğundan deneyimli embriyolog gerektirir.
ELSI de teknik olarak zordur, ancak hücrelerin morfolojik olarak daha belirgin olması işlemi bir nebze kolaylaştırabilir.
4. Klinik Uygulama Sıklığı:
ROSI, dünya genelinde daha sık uygulanan bir yöntemdir. Japonya başta olmak üzere çeşitli merkezlerde deneyim artmaktadır.
ELSI ise daha sınırlı merkezlerde, daha deneysel düzeyde uygulanmaktadır.
Her iki teknik de klasik sperm elde etme yollarının sonuç vermediği özel hasta gruplarına yöneliktir. Ancak ELSI, daha ileri olgunlukta hücreler kullanması nedeniyle teoride ROSI’ye göre avantajlıdır. Yine de hangi yöntemin uygulanacağına, testis biyopsisinden elde edilen hücre yapısına göre karar verilir.
ROSI Tekniğinin Maliyeti Ne Kadar?
ROSI tekniği, ileri düzey laboratuvar donanımı, yüksek uzmanlık gerektiren embriyolojik işlemler ve sınırlı merkezlerde uygulanabilmesi nedeniyle diğer yardımcı üreme tekniklerine göre daha maliyetlidir. Türkiye’de ROSI işleminin maliyeti, 2025 itibariyle genel olarak 50.000 TL ile 100.000 TL arasında değişkenlik göstermektedir. Bizimle iletişime geçerek ROSI tekniği hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.
